Kao što sam to već pomenuo u jednom prethodnom zapisu svaki produkcioni projekat (onaj koji za cilj ima kreiranje proizvoda sa upotrebnom vrednošću), pa samim ti i web/intranet projekat, trebao bi da započne od preciznog utvrđivanja cilja projekta, odnosno namene i svrhe. Svaka dalja aktivnost na razvoju web sajta (kao i bilo kog drugog produkta) morala bi biti usklađena sa ciljem.
Cilj i namena web sajta predstavljaju izvorište najvažnije faze razvoja – definisanja projekta, u kojoj treba da definišemo ili još bolje istražimo (u okviru šire marketing strategije) potencijalne korisnike. Određivanjem tipičnih grupacija korisnika moguće je identifikovati željene osobine i funkcije koje će intranet ili we sajt učiniti uspešnim, te kako bi sam dizajn korisničkog interfejsa trebao da odgovri na potrebe različitih korisnika, njihovih ciljeva i različitih nivoa kompjuterske obučenosti.
Upravo tu na scenu stupa nešto što zovemo personas – arhetipski korisnici koji predstavljaju veću grupu korisnika, odnosno njihove potrebe, ciljeve i tipične lične osobine. Persona predstavlja veštački kreiranu ličnost sa detaljnim opisom ličnih karakeristika, od fizičkih do psiho-socijalnih, radnim navikama, dnevnim rasporedom, potrebama, očekivanjima, motivacijama, željama i ciljevima, tj. kompletan profil jedne fiktivne osobe – predstavnika jedne od više grupa potencijalnih korisnika (pojave entiteta KORISNIK) u ovom slučaju web sajta, inače bilo kog drugog proizvoda ili usluge.
Svrha definisanja persona je višestruka, a namenjena je pre svega dizajnerima, kreatorima, producentima, tj. svima onima koji su zaduženi za produkciju svrsishodnog proizvoda ili usluge. Primerdefinisanih persona možete videti na Microsoft-ovom MSN portalu gde su profili tipičnih grupa korisnika prikazani u funkciji prodaje oglasnog prostora na ovom ogromnom portalu. Znači, u ovom drugom slučaju, definisane persone pomažu potencijalnim oglašivačima da donesu odluke: gde se reklamirati, na koji način, u kom obliku, te u kom obimu. Persone nisu “prave” osobe, ali reprezentuju realne tokom dizajn procesa ili tačnije “alatku” korisnički-fokusiranog dizajna.
U kreiranju persona imamo dva pristupa:
- Prvi pristup, u praksi najrabljeniji, podrazumeva obimna istraživanja, ankete, intervjue koji vode analitičkom definisanju persona obradom prikupljenih podatka.
- Dok drugi pristup, koji jedni osporavaju a drugi zdušno podržavaju, zagovara sasvim drugačiju metodologiju, tzv. formiranje ad-hoc persona.
Prema zagovornicima ovog pristupa persone mogu biti uspešno brzo formirane, bez realnih podataka, pozadinskih informacija i bez ulaženja u detalje.
Definisanje persona predstavlja dobru praksu i gotovo krajnju potrebu u kreiranju uspešnog Web (intranet) prisustva. U kombinaciji sa ostalim korisnički-orijentisanim metodama, kao što su scenariji ili usability testiranja, uvećavaju mogućnosti izgradnje proizvoda sa visokim nivoom upotrebljivosti (stepenom upotrebljivosti – praktičnosti).
